Działalność ośrodka
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ośrodek adopcyjny ma wyłączną kompetencję w prowadzeniu procedur adopcyjnych, dlatego osoby zainteresowane przysposobieniem dziecka powinny skontaktować się z jednym z ośrodków adopcyjnych.
W województwie śląskim funkcjonuje Śląski Ośrodek Adopcyjny w Katowicach (ŚOA), który jest wojewódzką samorządową jednostką organizacyjną utworzoną z dniem 1 lipca 2020 roku przez Sejmik Województwa Śląskiego Uchwałą nr VI/19/10/2020 z dnia 20 kwietnia 2020 r. Do kompetencji ŚOA należy realizacja zadań przewidzianych dla ośrodka adopcyjnego ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej m.in. prowadzenie procedur adopcyjnych oraz Wojewódzkiego Banku Danych o dzieciach z terenu województwa śląskiego oczekujących na przysposobienie, przygotowanie osób zgłaszających gotowość do przysposobienia dziecka. W skład ŚOA wchodzą trzy oddziały zamiejscowe: w Bielsku-Białej, Rybniku, Częstochowie.
Zadanie prowadzenia procedur adopcyjnych realizowane jest także na terenie województwa przez niepubliczne ośrodki adopcyjne: Diecezjalny Ośrodek Adopcyjny w Sosnowcu oraz Ośrodek Adopcyjny i Pieczy Zastępczej Towarzystwa Rozwijania Aktywności Dzieci „Szansa” w Bytomiu.
Głównym celem ośrodków adopcyjnych jest zapewnienie środowiska rodzinnego dzieciom z uregulowaną sytuacją prawną. Zaangażowani w pracę ośrodków adopcyjnych specjaliści, tj. psycholodzy i pedagodzy prowadzą działalność diagnostyczno-konsultacyjną, której celem jest w szczególności:
- przygotowanie do roli rodzica adopcyjnego, m.in. poprzez szkolenie;
- pomoc w napisaniu wniosku do sądu z prośbą o adopcję oraz poradnictwo w zakresie adopcji;
- towarzyszenie na każdym etapie procedury adopcyjnej, w tym towarzyszenie w trakcie pierwszego spotkania z dzieckiem;
- sprawowanie nadzoru nad okresem osobistej styczności z dzieckiem;
- opieka i wsparcie zawiązanych rodzin adopcyjnych poprzez prowadzenie poradnictwa rodzinnego i terapii rodzinnej;
- opieka i wsparcie pedagogiczno-psychologiczne dla kobiet ciężarnych znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka.
ŚOA jest także realizatorem projektu „W stronę rodziny – wsparcie usług adopcyjnych”, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, działania 9.2 „Dostępne i efektywne usługi społeczne i zdrowotne”, poddziałania 9.2.7 – „Rozwój usług adopcyjnych – tryb pozakonkursowy”.
Celem projektu jest przeciwdziałanie ubóstwu i wykluczeniu społecznemu dzieci zgłoszonych do przysposobienia i przysposobionych poprzez opracowanie, upowszechnienie i wdrożenie kompleksowych, ponadstandardowych działań diagnostycznych, terapeutycznych i szkoleniowych w obszarze adopcji, a także wspieranie procesu deinstytucjonalizacji usług świadczonych na rzecz dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej.
Wsparcie oferowane w ramach projektu skierowane jest m.in. do:
- dzieci zgłoszonych do przysposobienia i przysposobionych;
- kandydatów na rodziców adopcyjnych;
- rodziców adopcyjnych;
- pracowników ośrodków adopcyjnych oraz innych instytucji zaangażowanych w proces adopcji mających swoją siedzibę na terenie województwa śląskiego.
Działania realizowane w ramach projektu obejmują w szczególności:
- ponadstandardowe, specjalistyczne usługi diagnostyczne, terapeutyczne i rehabilitacyjne dla dzieci;
- poradnictwo psychologiczne i pedagogiczne oraz wsparcie szkoleniowe dla kandydatów na rodziców adopcyjnych oraz rodziców adopcyjnych;
- turnusy i kursy terapeutyczne oraz warsztaty dla rodzin adopcyjnych;
- szkolenia, warsztaty i treningi podnoszenie kompetencji pracowników ośrodków adopcyjnych oraz innych instytucji zaangażowanych w proces adopcji;
- działania edukacyjne i upowszechniające, w tym m.in. kampania społeczna dotycząca FAS/FASD oraz publikacja poświęcona zaburzeniom neurorozwojowym.